به گزارش خبرنگار مهر، تخریب زیستگاهها سالهاست که گونه های مختلف کشور را در معرض تهدید و خطر قرار داده است، هر روز خبری از تخریب یک زیستگاه جدید از جنگل تا نابودی تالابها، مراتع و غیره به گوش می رسد.
این تخریبها به بهانه های مختلفی صورت می گیرند، بهانه های همچون جاده سازی، راهسازی، سدسازی و ... که با وجود تذکرات فراوان کارشناسان محیط زیست درخصوص تخریب زیستگاهها، مسئولان توجهی نداشته و به فعالیتهای بظاهر اقتصادی و اجتماعی خود ادامه می دهند.
یک صاحبنظر در مسائل زیست محیطی بهترین راهکار برای حفظ محیط زیست را بالا بردن فرهنگ طبیعت دوستی دانست و گفت: مسئله آموزش در این عرصه بسیار مهم است چرا که اگر سطح فرهنگی مردم بالا رود دیگر قطع درختان و تخریبها را نخواهیم داشت.
عباس رنجبر با اشاره به اینکه تخریب زیستگاه اعم از خشکی و آبی نتیجه تغییرات انسانی است، افزود: انسانها مناطق طبیعی را برای استفاده خود تخریب کرده و به زیستگاه سایر موجودات تجاوز می کنند، گفت:متاسفانه این تخریبها و تجاوزات با سرعت فزآینده ای در حال رشد است.
تخریب زیستگاهها بزرگترین تهدید برای طبیعت
وی اظهار داشت: جنگلها، تالابها و دریاچه ها و سایر زیستگاهها به سرعت در حال تبدیل شدن به زمینهای کشاورزی، شهر، جاده ها، خطوط لوله کشی و دیگر کاربریهای حاصل از رشد صنعتی است.
این کارشناس و تحلیلگر مسائل زیست محیطی ادامه داد: تخریب زیستگاه نه تنها موجب انقراض بسیاری از گونه های خشکی می شود بلکه عامل نابودی بسیاری از موجودات در محیط های آبی است.
تنوع زیستی علاوه بر امکان سازی توسعه کشاورزی، سازگاری گونه های فاقد امکانات را با شرایط جدید همراه دارد به عبارت آسان تر تنوع زیستی نوعی بیمه طبیعت در برابر حوادث ناگوار به شمار می رود.
یکی از دلایل نابودی تنوع زیستی، ویرانی جنگلها و مراتع است زیرا جنگل زیستگاههای مهم حیات وحش و تنوع زیستی بزرگ را شامل می شود از اینرو انسان باید رفتار و اعمالی در خور و معقول با طبیعت و محیط زیست برقرار کند چرا که هرگونه تغییر در محیط، محدود به همان بخش نشده بلکه زنجیره فعل و انفعال در سیستمهای دیگر را به دنبال دارد.
حفظ حیات وحش و تنوع زیستی علاوه بر ارزش اخلاقی یعنی احترام گذاشتن به حیات تمام موجودات و آفریده های خدای متعال دارای ارزش اقتصادی برای انسان است.
حفاظت از جانورانی همچون شیر و ببر کنترل جمعیت جانوران علف خوار از قبیل آهو، گوزن و سایر حیوانات می شود، وجود موجودات گوناگون براساس حکمت بوده و از بین رفتن حتی یک گونه از موجودات حتی حشرات که شاید به نظر برخی اصل وجودشان ضرورتی نداشته باشد را نمی توان نادیده گرفت.
تنوع زیستی نوعی بیمه طبیعت در برابر حوادث ناگوار به شمار می رود
مدیرکل محیط زیست گیلان تهدیدهای تنوع زیستی را شامل تخریب زیستگاههای جانداران به دست انسان، تخلیه زباله ها و پسابها در رودخانه و دریا، استفاده نامربوط و بیش از حد از آفت کشها، بهره برداری بیش از حد از منابع زنده، توسعه شهری و صنعتی بدون در نظر گرفتن مصالح و مفاسد زیست محیطی، انتقال گونه های گیاهی و جانوری به نقاط نامناسب و فاقد شرایط لازم زیست محیطی عنوان کرد.
امیر عبدوس افزود: ببر مازندران و شیر ایرانی در پی شکار بی رویه به وسیله دامگذاری، طمعه های سمی و تخریب جنگلهای محل زیست آنان، نابود و به نوعی که امروز نسل ببر مازندران منقرض شده است.
وی اظهار داشت: انواع زیادی از ماهیان رودخانه ها و آبزیان دریا به دلیل صید بی حد و غیر مجاز نابود شده یا در حال نابودی است.
مدیرکل محیط زیست گیلان به نقش و اهمیت تنوع زیستی در زندگی انسان اشاره کرد و گفت: تولید اکسیژن به وسیله گیاهان و درختان و تصفیه طبیعی آبها، ادامه حیات را برای بشر ممکن می سازد.
وی همچنین با اشاره به اینکه ساخت و کشف داروهای فراوان از منابع طبیعی که زیر ساخت سلامتی انسان به شمار می رود، افزود: پوشش گیاهی آسیبهای ناشی از سیل را کاهش می دهد.
عبدوس با بیان اینکه زندگی در دامان طبیعت آرام بخش روانی است، یادآور شد: توسعه صنعت گردشگری و تامین منابع اولیه برای بخش های گوناگون تولیدی موجب رونق اقتصاد است.
نویسنده کتاب " پرندگان در خطر انقراض و حمایت شده گیلان " نیز به وضعیت نابسامان زیستگاههای پرندگان اشاره کرد و گفت: عامل اصلی تهدید جمعیت پرندگان در سطح کشور و استان، تخریب زیستگاههاست.
عباس عاشوری افزود: تا بستر مناسبی برای زیستن پرندگان مهیا نباشد این موجودات در سطح جهان توفیقی در زادآوری و باروری نخواهند داشت و استرسهای کمبود زیستگاهها جمعیت آنها را به ورطه انقراض خواهد کشاند.
94 گونه حمایت شده و در معرض خطر انقراض پرندگان در گیلان
وی همچنین با اشاره به 94 گونه حمایت شده و در معرض خطر انقراض پرندگان در استان اظهار داشت: رسانه های ارتباط جمعی این دغدغه زیست محیطی را به زبانی گویا برای آحاد مردم و معلمان مدارس این مهم را برای دانش آموزان بازگو کرده تا سطح آگاهی آنان در این حوزه بیشتر افزایش یابد.
این کارشناس محیط زیست معلمان را حلقه اتصال مفاهیم پیچیده محیط زیست با حوزه عمومی جامعه دانست و بر لزوم توجه به نقش و جایگاه آگاهی رسانی به مردم در خصوص وضعیت محیط زیست پرندگان تاکید کرد.
وی افزود: اگرچه شکار و صید یکی از عوامل مهم تهدید کننده جمعیت پرندگان است اما باید شکار و فرآیندهای مربوط به آن را با عنوان واقعیت غیرقابل انکار پذیرفت و این مهم را به سمت بهره برداری خردمندانه از توان اکوسیستمها رهنمون کرد.
عاشوری همچنین به اهمیت اقتصادی پرندگان اشاره کرد و یادآورشد: جذب گردشگر و سلسله مسائل مرتبط به شکار و صید که در جامعه شغلهای متعددی ایجاد کرده از نمونه های بارز کارکرد اقتصادی پرندگان است.
معاون محیط زیست طبیعی و تنوع زیستی حفاظت محیط زیست گیلان هم با اشاره به جایگاه ویژه پستانداران در اکوسیستم گفت: پستانداران دستاورد میلیونها سال تلاش طبیعت برای حفظ حیات بر روی کره زمین هستند.
حسین علی نژاد افزود: این موجودات با توجه به جثه های متفاوت خود و جایگاههای که در سطوح مختلف زنجیرههای غذایی به خود اختصاص می دهند یکی از مهمترین عوامل ادامه حیات در کره زمین به شمار می روند.
وی اظهارداشت: تنوع و تعدد این جانداران در پایه های ژنی و گونه ها موجب ثبات آنها در طول عمر کره زمین شده و به شکلی که اگر گونه ای از آنها به دلایل اکولوژیک با خطر انقراض مواجه شده است گونه ای دیگر توانسته با پرکردن جایگاه گونه منقرض رسالت آن را برعهده گرفته و جایگاه خالی آن را پر کند.
معاون محیط زیست گیلان با معرفی راسته های مختلف پستانداران در سطح استان و کشور به شرایط بیولوژی و چگونگی زادآوری این حیوانات اشاره کرد و گفت: گاهی به دلیل تخریب زیستگاهها توان ادامه حیات برای پستانداران از بین رفته و گونه ها در زیستگاه مادری خود منقرض می شوند.
از بین رفتن زیستگاه ببر مازندران به دلیل فرآیندهای نامتوازن توسعه و جنگل تراشیها
وی به عنوان نمونه به ببر مازندران و شیر ایرانی اشاره کرد که به دلیل فرآیندهای نامتوازن توسعه و جنگل تراشیهای مدیریت نشده زیستگاه خود را از دست داده و به دلیل عدم توفیق در باروری به دلیل عدم دسترسی موفقیت آمیز از از بین رفته اند.
بدون شک تخریب غیر مستقیم و مستقیم و تخریب زیستگاه از عوامل انقراض گونه های زیستی است و باید تمامی تلاشها برای جلوگیری از انقراض این گونه ها انجام شود.
منوی اصلی
نویسنده: 
